Μια επιπλέον σημαντική διάσταση της οικονομικής ανάπτυξης που της επιτρέπει να διατηρείται διαχρονικά είναι η εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και ευημερίας. Εξάλλου, η μεγέθυνση της οικονομίας δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά είναι επιθυμητή στον βαθμό που βελτιώνει τις συνθήκες διαβίωσης στο σύνολο της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων και των ευπαθών ομάδων πληθυσμού.
Ο στόχος της κοινωνικής ανάπτυξης εξειδικεύεται σε τέσσερις επιμέρους ειδικούς στόχους που αντιστοιχούν σε τομείς κοινωνικής πολιτικής:
- Υγεία και αθλητισμός
- Απασχόληση
- Παιδεία
- Κοινωνική συνοχή
Προτεραιότητες του στόχου κοινωνικής ανάπτυξης
Βασική επιδίωξη των προτεραιοτήτων εδώ είναι η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, σημαντική είναι η συνεισφορά των δράσεων που εντάσσονται σε αυτές τις προτεραιότητες και στην αντιμετώπιση άλλων σημαντικών αναπτυξιακών αναγκών.
- Υγεία - υποδομές, εξοπλισμός:
Οι επενδύσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας, πέρα από την άμεση ενίσχυση της κοινωνικής ωφέλειας, είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της εξάπλωσης της τρέχουσας και ενδεχόμενων μελλοντικών πανδημιών και για κάθε απειλή για την δημόσια υγεία.
Ιδιαίτερη πρόκληση εδώ προέρχεται από τη μορφολογία της ελληνικής επικράτειας, με ακριτικά νησιά και απομακρυσμένες ηπειρωτικές περιοχές. Άλλη πρόκληση αφορά το γεγονός ότι το κόστος λειτουργίας ενός νοσοκομείου ή κέντρου υγείας είναι δυσανάλογα υψηλό σε σύγκριση με το κόστος εγκατάστασής του. Τέλος, όπως αποδείχθηκε από την πανδημία του ιού SARS-CoV-2, είναι πολύ σημαντικό για την οικονομία μιας χώρας να έχει ένα σύστημα δημόσιας υγείας με ετοιμότητα να ανταποκριθεί σε κρίσεις, σε πολύ απότομη αύξηση της ζήτησης για συγκεκριμένες υπηρεσίες, εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και αναλώσιμα, οι οποίες σε κανονικές συνθήκες αξιοποιούνται σε πολύ μικρότερο βαθμό, καθώς οι επενδύσεις σε ανθεκτικά, αποτελεσματικά, συστήματα υγείας αποτελούν επενδύσεις στην βιωσιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης.
- Υποδομές στον τομέα του αθλητισμού:
Υιοθέτηση ενός υγιέστερου τρόπου ζωής από τους πολίτες στο πλαίσιο της λήψης προληπτικών μέτρων βελτίωσης της υγείας των πολιτών. Κεντρικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου κατέχουν ο μαζικός αθλητισμός και η διευκόλυνση των πολιτών στην άσκηση αθλητικών δραστηριοτήτων.
- Τόνωση των πολιτικών απασχόλησης:
Εδώ εντάσσονται οι πολιτικές απασχόλησης, οι οποίες αποσκοπούν στην επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας, καθώς και τα προγράμματα κατάρτισης εργαζομένων που έχουν τον στόχο να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι δεξιότητες απαραίτητες για την ενεργή παραμονή τους στην αγορά εργασίας στο ταχύτατα μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον.
- Δράσεις εκπαίδευσης – κατάρτισης εργαζομένων
- Ενσωμάτωση ευπαθών ομάδων πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό- Ενσωμάτωση ευπαθών ομάδων πληθυσμού στην εκπαίδευση:
Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να δοθεί στην ενσωμάτωση των ΑΜΕΑ και των μεταναστών.
- Κοινωνικές επενδύσεις (στήριξη της οικογένειας, ενίσχυση προσχολικής αγωγής)-Ενίσχυση υποδομών για βελτίωση της ενσωμάτωσης ΑΜΕΑ:
Αποτελούν το βασικό εργαλείο παρέμβασης για μετριασμό των δυσμενών δημογραφικών τάσεων, ενώ η ενίσχυση της εκπαίδευσης, καθώς και οι πολιτικές για ενσωμάτωση ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και άλλες παρεμβάσεις για τόνωση της απασχόλησης, συνάδουν με τον στόχο αλλαγής του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας.
- Αντιμετώπιση ανισοτήτων στις απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές:
Ενδεικτική παρέμβαση εδώ είναι το μέτρο του μεταφορικού ισοδύναμου ή της επιδότησης άγονων γραμμών, που εξασφαλίζει ότι αυτές οι περιοχές έχουν πρόσβαση σε δημόσια μέσα συγκοινωνίας που τις συνδέουν με την υπόλοιπη χώρα.
- Ολοκληρωμένη ανάπτυξη των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών:
Σημαντική για την εξομάλυνση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της χώρας.
- Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός υποδομών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης:
Όπως αποδείχθηκε και με την πανδημία, η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών στα σχολεία της χώρας αναδεικνύεται πλέον ως απολύτως αναγκαία διαδικασία. Σε αυτή την κατεύθυνση, περιλαμβάνονται η ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών και η ταυτόχρονη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη χρήση τους.
Επιπλέον, Η επέκταση (σε χρονική διάρκεια) και η εμβάθυνση (σε ποσοστό των νοικοκυριών) της κάλυψης του πληθυσμού από την προσχολική αγωγή, καθώς και η ενίσχυση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών, απαιτούν σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, συστήματα αξιολόγησης και συνεχή κατάρτιση του προσωπικού. Εκτός από θετικές συνέπειες για την περαιτέρω ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων των παιδιών, η βελτίωση της δημόσιας προσχολικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, καθώς η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό της χώρας παραμένει σε ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό συγκριτικά με τις άλλες χώρες μέλη της ΕΕ.
- Πρότυπες μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επαγγελματικής κατεύθυνσης:
Ειδικά για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η δημιουργία πρότυπων μονάδων επαγγελματικής κατεύθυνσης, διασυνδεδεμένων με την τοπική παραγωγή, θα έδινε εναλλακτικές διεξόδους σε όσους μαθητές δεν επιλέγουν να συνεχίσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενισχύοντας παράλληλα και την ανάγκη για στροφή του παραγωγικού υποδείγματος σε διαδικασίες που απαιτούν τεχνικά καταρτισμένο προσωπικό.
- Διεθνοποίηση των ΑΕΙ:
Προτεραιότητα αποτελεί η ενίσχυση του διεθνούς προσανατολισμού των ΑΕΙ, με την προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών και καθηγητών σε ξενόγλωσσα προγράμματα. Στη συγκεκριμένη δράση υπάρχουν σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες που συνδέονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, ειδικά σε πεδία όπως οι κλασσικές σπουδές, η φιλοσοφία, η αρχαιολογία και οι τουριστικές σπουδές.
- Προσέλκυση καταρτισμένων Ελλήνων από το εξωτερικό (Brain Gain):
Ευρύτερη προσπάθεια προσέλκυσης καταρτισμένων Ελλήνων, ερευνητών και μη, που ζουν στο εξωτερικό, πολλοί εκ των οποίων έφυγαν τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης (brain gain).
- Ασφάλεια, προστασία και δικαιοσύνη:
Η καταπολέμηση του οργανωμένου και του διασυνοριακού εγκλήματος, η προστασία των εθνικών και ευρωπαϊκών κρίσιμων υποδομών και άλλες δράσεις διατήρησης της εσωτερικής ασφάλειας, πέρα από τα προφανή κοινωνικά οφέλη για τους πολίτες της χώρας, έχουν και σημαντικές οικονομικές προεκτάσεις, ειδικά όσον αφορά την προσέλκυση επισκεπτών και επενδύσεων από το εξωτερικό.